Ethiopia in Danger! Is There a Way Out Without Our Mutual Destruction? – By Obang Metho

If Ethiopia is to emerge from an “ethnic apartheid era of the TPLF)” with enough strength to meet the challenges of the future, the people of Ethiopia must seek reconciliation, genuine justice and a “changed mindset” that will shape the agenda. If Ethiopians, including the TPLF/EPRDF, refuse to give up our present “us versus them” mentality or our tribal-based,“winner take all” culture, we will set into motion a destiny more similar to Rwanda, Kosovo or Syria.Our future as a Country is fragile, like a large clay pot filled with water that many of us want to quench our thirst.It is being fought over by many desperate families who could all have a drink if they so decided not to fight over who should carry it. Instead, as many hands try to snatch it away from others to gain control of the water, the clay pot falls to the ground and shatters; the precious water spilling out all over the ground. No one gets a drink.

What kind of future do we, the people Ethiopia want and what kind of choices will lead to it? Will we choose revenge or justice? Will we choose tribalism or feudalism or the affirmation of the dignity and worth of all Ethiopians? Will we choose hatred or reconciliation? Will we choose truth or deception; accountability or corruption; decency or exploitation; civility or ignorance?

The people of Ethiopia can stubbornly choose to continue an greed-based and immoral system that will perpetuate our present condition or choose a new future to a New Ethiopia by taking a different path—one that is life-affirming, justice-seeking and peace-building.

Without reconciliation between Ethiopians people, we will “break the clay pot.” Reconciliation is the only way out of this crisis, but will the TPLF and other Tigrayans see this? If they can see it, are they willing to do it? If they did, would other groups be willing to accept them or would these opposing groups want to defeat them as “the enemy” regardless of the costs?

Is it more about defeating the enemy or is it about “transforming the enemy”—whoever it is—for the betterment of everyone. We the people of Ethiopia must strategically think rather than emotionally react. We all have a lot to lose if we do it in the wrong way.

May God fill each and every Ethiopian heart, soul and mind with love, forgiveness and a ready spirit to admit and correct wrong towards each other so that we become a blessing not only to the living of today but to those in generations to come.

Journalist Ambassador Abebe Gellaw on VOA Amharic

May 14, 2014

by Tedla Asfaw

I heard VOA Amharic short interview of Abebe Gellaw with Ato Solomon Kifle today regarding Abebe Gellaw’s call for “Freedom for Ethiopia” when Obama was on his fundraising trip at San Francisco last week.

Two years ago at Washington D.C Obama hosted “Food Security” summit Abebe denounced the late Meles Zenawi as the enemy of human rights. Most foreign Medias including VOA did not cover that encounter.

The Ethiopian people learnt about it through ESAT Radio and Television. This time the major foreign Medias including BBC covered the “heckler” Abebe Gellaw who is the Diaspora Ambassador of Ethiopia loved and respected by millions.

Ato Solomon unfairly raised a question of personal fame or ego as a driving factor for Abebe’s actions as claimed by very few. This, however, is the view of those who are exposed by his heroic deeds and the question should have been raised by them.

Ambassador Abebe Gellaw used his talent, time and money in the right place and right time hardly done by an average person. His courage is very exemplary and should be commended.

Thank You Ambassador Abebe Gellaw for your advocacy on behalf of more than ninety million people. We love you!

አዲስ አበባ ውስጥ ከእንግዲህ መኖሪያ ቤቶችን በሕግና እኲልነት ለማስተላለፍ የሚያስችል ‘ምች’ በምርጫ ዋዜማ መቶኛል ይላል ዋሾው ሕወሃት! በከፍያለው ገብረመድኅን

እንደተለመደው ዘወትር በየቀኑ እንደማደርገው ሁሉ – ማክሰኞ ምሽት አካባቢ (ግንቦት 5፣ 2006) የኢትዮጵያን ጠረንና ሙቀት በመሻት፡ የሃገር ቤት ወቅታዊ ዜናዎች ገጾችን ሳፈላልግ/ሳገላብጥ – በቤት ማስተላለፍ ሂደት የሚታየውን የኪራይ ሰብሳቢነት ተግባር ለማስወገድ እርምጃ እየተወሰደ ነው የሚለው በኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት (ኢዜአ) የተጻፈው አርዕስት ላይ ዐይኔ በድንገት አረፈ።

አገራችን ምርጫ ዋዜማ ላይ ስለሆነች፡ በየመሥሪያ ቤቱ ባለሥልጣኖች ያልሆነውን ሆነ፡ አገሪቱ ያለችበት ተጨባጭ የፖለቲካና ኤኮኖሚ ሁኔታ እንደሌለና እንዳልነበር ተደርጎ፡ በዕድገትዋ ወደ ህዋዕ መተኮሷ የሚፈበረኩበት ወቅት በመሆኑ፡ ተናዳፊ እባብ ያየሁ ይመስል፡ ከኔ ትዕዛዝ ውጭ ሰውነቴ ክስክስ ብሎ፡ ዜናውን ማንበብ ጀመርኩ።

አርዕስቱ እንደሚያመለክተው፤ ዜናው ስለመከረኛውና እየተባባስ በመሄድ ላይ ስላለው፡ የአዲስ አበባ ነዋሪዎቿ ቁጥር በዓመት በ96,000 – ወይንም በዓመት 3.3 በመቶ – የሚያድገው ሕዝብ ብዛትና በነበረውና ባለፈው የከተማዋ ዝቅተኛ የአገልግሎቶች ሁኔታ (የውሃ፡ የመብራት፡ የመንገዶች፡ የትምህርት ቤቶች፡ ሕክምና አገልግሎቶች፡ የመጸዳጃ ሥፍራዎች ወዘተ…) የመኖሪያ የቤቶች ዕጥረትን ተንተርሶ ጉበኝነትና ሙስና እየተባባሱ መምጣታቸውን ነው።

የቤት ዕጥረት ወሬ ከተነሳ ዘንዳ፡ ሁሉም ፍሬዎች መራራ አለመሆናቸው፡ ወይንም አንዱ ነጻ አውጭዬ ብሎ የሚደግፈው ለሌው ጠላት መሆኑ፡ ኢትዮጵያ ውስጥም በአባባል ደረጃ ሲነገር ይሰማል። የአዲስ አበባ መሬት ይዞታ ሁኔታና የከተማዋ የቤቶች ዕጥረት ያስከተሉት ችግሮችም እንዲሁ። አንዳንዶቹን እስከዛሬ መናና በባዶ ተስፋ የማስቀረቱን ያህል፡ የሕወሃትን ሰዎች (ሲቪልና ወታደራዊ) እና አጋፋሪዎቻቸውን – ማለትም አዳዲሶቹ ባለጸጋዎች (nouveau riche) አድርጓቸዋል – የ’ባለሰማይ ጠቀስ’ ፎቆችና ቪላዎች ባለቤቶች።

እንደትክክለኛው ሥነ ምግባር ከሆነ፡ ተምሮ፡ ሠርቶ፡ ለፍቶ ጥሮ ግሮ የከበረ ይከበራል! የኛማ ወንበዴዎች ከግድያ በስተቀር በቂ ትምህርትም ስለሌላቸው፡ ትዝብቱ ምን ያህል እንደሆነ፡ ለተባበሩት መንግሥታት ወታደራዊ አገልግሎት የተጠሩት የሕወሃት ጄኔራሎቻች እንግሊዝኝ/ፈረንሣይኛ ወይንም ምንም ዐይነት የውጭ ቋንቋ አለመቻላቸው፡ ለድርጅቱ የውርደትና የወጭ ምንጭ መሆናቸው ሊታሰብ ይገባል! ሰለሆነም፡ በሥርቆትና በቁማር የከበረውን ግለስብ ኅብረተስብ አያከብረውም። ዘመናዊ የሶሲኦሎጂ ጥናቶችም፡ የነዚህ ዐየነት ባላሃብቶችን የጎሪጥ በመመልከት Deviant behavior category ውስጥ ያስልፏቸዋል።

በሌላ በኩል ደግሞ፡ ሌሎች ዜጎች በትውልድ ወይንም በውርስ ያገኟቸውንም ሆነ ሌት ተቀን ለፍተው ያፈሯቸውን መሬቶችና ንብረቶች እነዚሁ የሕወሃት ባለሥልጣኖችና ትክሎቻቸው መንግሥታዊ ሥልጣን፡ ክፋትንና ብልግናን ተገን በማድረግ፡ በዝርያዎቻቸው ስም ሳይቀር ዋና ዋና የክተማ መሬቶችን – ተገቢውን ካሣ እንኳ ሳይከፍሉ – ማግበስበሳቸውን ማስታወሱ፡ ከዚህ በታች ስላለው ስላስገረመኝና ስለምተርክለት የዛሬው የኢዜአና የፋና የጋርዮሽ ዜና አስገራሚ ይዘት ጥሩ መንደርደሪያ ይሆናል ብዬ አምናለሁ።

አገራችን በሕወሃት ምርጫ ዋዜማ

በመነሻነት፡ የአዲስ አበባ ከተማ የቤቶች ልማትና አስተዳደር ኤጀንሲ ምክትል ሥራ አስኪያጅ ወይዘሮ አሊማ ባድገባ የኤጀንሲውን የዘጠኝ ወራት የሥራ አፈፃፀም አስመልክተው በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ የጋራ መኖሪያ ቤቶች ለማይገባቸው ግለሰቦች በሕገ-ወጥ መንገድ በሚያስተላልፉ ሠራተኞች ላይ እርምጃ እየተወሰደ ነው በማለት እርግጠኛ ሆነው የሰጡትን ምስክርነት ኢዜአ ይጠቁማል።

ባለሥልጣኗ እንደሌሎቹ አቻዎቻችው ሁሉ፡ አድርጉ ተብሎ በሙሉ ለፓርቲና መንግሥት ተወካዮች ‘ከበላይ አካል’ የተሠጠውን መመሪያ ተግባራዊ ለማድረግ መሞከራቸው ቢሆንም፡ የሚሉትን ነገር ግን ጠለቅ አድርገው እንዳላስቡበት ለአንባቢ ግልጽ ነው።

የአዲስ አበባ ከተማ ቤቶች ልማትና አስተዳደር ኤጀንሲ “የጋራ መኖሪያ ቤቶችን ለተጠቃሚዎች በማስተላለፍ ረገድ የሚስተዋሉ የኪራይ ሰብሳቢነት አመለካከትና ተግባርን ለማስወገድ” የተወሰደ ሆኖ፡ ዋና መነሻው ይህ አገር አጥፊ “አመልካከትና ተግባር” ነባር መሆኑን ጭምር ወይዘሮ አሊማ ይጠቁማሉ!

ታዲያ በቅርብም ሆነ በሩቅ ሆኖ ስለሃገር ጉዳይ የሚከታተል ሰው አዕምሮ ውስጥ ከሚከሰቱት የመጀመሪያዎቹ ጥያቄዎች መካከል – ለምን እስከዛሬ ድረስ እርምጃ ሳይወሰድ ተከርሞ አሁን ምን ትልቅ ወይንም ጎጂ ወንጅል ተፈጸመ እርምጃ እንዲወሰድ የሚያስገድድ? ይህንን ብልሹ አሠራር ለማሰወገድ ለሕወሃትሰ መነቃቃት የሰጠው ምክንያት ምንድነው? ይህ ቁርጠኝነት ግንባሩንና አጋፋሪዎቹን ሕጋዊ የመሆን ‘ምች’ መቷቸው ሊሆን ይችላል ብለን ልናስብ እንችላለን።

ከዚያም አልፈው ለተአማኒነት ያህል፡፡ ኃላፊዋ ጥናት ተደርጎ “እርምጃ እየተወስደ” መሆኑን ይጠቁማሉ፡፡

ጥያቄው፡ እርምጃ ተወስደ ካሉ – ስንት ኃላፊዎች ክያዙት ኃላፊነት ተነሱ/በሕግስ ተቀጡ? ቅጣቱስ ምንድነው? ተቀባዮቹ በወንጀል ተባባሪ ስለሆኑ: ከእነርሱስ ምን ያህሉ የዚህ ብልሹ አሠራር ራሳቸውን ሰለባ አደረጉ? ስንቶቹ ያላግባብ ያገኟቸውን ቤቶች ተነጠቁ? ዜናው ላይ መመልከት እንደሚቻለው፡ መልሱ ዜሮ ነው! እንዲያውም፡ ወንጀሉንና እነርሱ እንቅፋት የሚሉት ችግር ለመፍታት የሄዱበታ አቅጣጫ በገሃድ ከሚካሄደው የሕወሃት ዘረፋ በተቃራኒው መንገድ ነው።

ለነገሩ እኔም ለእነዚህ ጥያቄዎች ወይዘሮ አሊማ ትክለለኛ መልስ ይኖራቸውል የሚል እምነት አልነበረኝም።

ይህንንም የምልበት ምክንያት፡ በጉቦ፡ ዘርና የሕወሃትና የአንዳንድ ጋሻ ጃግሬዎቻቸው መንደርተኝነትና በኔፖቲዝም በበሰበሰ ሥርዓት ውስጥ: ለቅጣት የሚዳረጉት አጥፊዎቹ ሳይሆኑ፡ በአርከበ እቁባይ ጊዜ አዲስ አበባ ውስጥ እንደታየው: ትዕዛዝ ተቀባዮቹና ፈጻሚዎቹ ላይ ነው።

አቶ ዮሃንስ ታደስ አካ፡ በመሬት ጉዳይ በአዲስ አበባ አስተዳደር በሃላፊነት ላይ የሠሩ የቀድሞ ባለሥልጣን፡ ይህንን የሕወሃት ራሱ ተጠቃሚ ሆኖ ስህተቶችና ለፈጸማቸው ወንጀሎች፡ ሌሎቹን የማሰርና የማሰቃየት ተግባር፡ ከእሥረኞች ያገኙትን በማስታወስ: አንድ እስረኛ የነገራቸውን እንደሚከተለው አስፍረውታል፡ “ያዘዘን አርከበ እቁባይ፣ መሬቱን የወሰዱት ዘመዶቹ እና ሴቶቹ፤ አኛን ምን ፍጠሩ ነው የሚሉን?”

ከላይ ወይዘሮ አሊማ ባድገባ ሲጀምሩ እርምጃ ተወስዷል የሚሉት – ኢዜአ እንደዘገበው – በየክፍለ ከተማው በስም መመሳሰልና በሕገ-ወጥ መንገድ በተዘጋጁ የመታወቂያ ደብተሮች በሚያዋውሉ አስፈፃሚዎች ላይ መሆኑን አመልክተዋል። ለዚህም በምሳሌነት የጠቀሱት፡ በንፋስ ስልክ ላፍቶ፣ በየካ፣ በአዲስ ከተማና በጉለሌ ክፍለ ከተሞች በሕገ-ወጥ መታወቂያ ውል ለማዋዋል ሲሞክሩ የተገኙ ፈፃሚ አካላት ላይ እርምጃ እንደተወሰደባቸው ነው ብለዋል።

እርምጃው ምን እንደሆነ እንኳ ጥቆም አይሰጡም።

ዋና ዋና የመሬት ዘራፊዎችና ቸርቻሪ የሆኑት የሕወሃት ባለሥልጣኖች (ሲቪልና ወታደራዊ) ቢሆኑም፡ እነርሱ የነኩት ወንጀል ግን በተአምር ወደሕጋዊነት ተለውጦ እነርሱ በአንድ በኩል ወደ መዝናናቱ: በሌላ በኩል ደግሞ የያዙትን መልካም ሕይወት እንዳያጡ በሌሎች ኢትዮጵያውያን ላይ የሚያካሄዱትን አፈና፡ ግድያና የስብአዊ መብቶች ጥሰቶች ጥልቀት ወደ መሰጥት ተሸጋግረዋል!

መለስ ዜናዊ እስከ መጨረሻው እስከተሰናበተ ድረስ፡ የመሬት ቅርምት አደገኛነትን አስመልክቶ ሲሰጥ የነበረውን የይስሙላ ማስፈራሪያና ማስጠንቀቂያ ላስታወሰ ማናኝውም ኢትዮጵያዊ፡ አሁንም የሕወሃት የፖለቲካ ጨዋታ ያተኮረው ሕዝቡን ክግንቦት 2007 ምርጫ በፊት ሆን ተብሎ ለማደናገር ክዚያው ከመለስ ገጽ የተወስደ ስትራቴጂ ነው።

የቀድሞ የመንግሥት ኮሚኒኬሽን ሚኒስትር ደኤታ አቶ ኤርምያስ ለገሠ ለኢሳት ስሞኑን የሰጡትን ቃለ መጠይቅ ልብ ብሎ ላዳመጠና ላስተዋለ ሰው፡ መለስ ዜናዊ እራሱ መሬት እየዘረፈና እያዘረፈ፡ ማን መክሰርና፡ ማን መክበር፡ መርዘምና ማጠር እንዳለበት ሁኔታዎችን ሲያመቻች፡ “የኛ የመንግሥት ሌቦችና፡ በየቦታው ከተማ ውስጥ የተሰገስጉት ሌቦች” በሃገራችን ዕድገትና ልማት ላይ አደጋ ሊያደርሱ ነው እያለ ነበር። ፓርላማ ውስጥ ቁጭ ብሎ አንዳንዴ እንደማግሳት እያለው: በአገራችንና ሕዝባችን ላይ ሲያሾፍ – የዘረፋው አቀነባባሪ እራሱ እንደነበር ቀድም ብሎ ግንዛቤው ቢኖረንም – በየቀኑ በመረጃ መደገፉ ምን ያህል ልብን እንደሚያደብን ያሰበበትና ያጤነው ሁሉ ይገነዘበዋል።

ይህም በመሆኑ፣ ስሞኑን ትዊተር ላይ ያየሁት (አድራሻውን የረሳሁት) መልዕክት በዛሬይቷ ኢትዮጵያ ውስጥ፡ ትልቁን ቤት በእግዚአብሔርና ሌሎቹን ቤቶች በሙሉ ወደ ገብረእግዚአብሔር የሚያደላድለው ፖለቲካዊ ጠረባ ከእውነትና ክተጨባጭ ሁኔታው የራቀ አይደለም! የአሁኑም የመኖሪያን ቤቶችን በሕግ ሥነ ሥርዐት የማስተላለፋ ቅብጠራ፡ የዚያ የመለስ ዜናዊ ትያትር ተከታይ አካል ነው። የሕወሃት ሰዎች አባሎቻቸውን፡ ዝርያዎቻቸውን በግንባር ቀደምትነት፡ ቀጥሎም አሽቃባጮቻቸውን በኢትዮጵያ ዘላለማዊ በትረ መንግሥትና ሥልጣን ለማቆናጠጥ የታለመ ደባ ነው።

ስለሆነም፡ የአቶ ኤርምያስንና ቀደም ሲል ደግሞ አቶ ዮሃንስ ታደሰ አካ – የቀድሞው መሬት አስተዳደር ባለስልጣንና የተስፋው ነጸብራቅ – (2013) ደራሲን ጨምሮ – በቅርብ ያዩዋቸውንና ያወቁዋቸውን በጽሁፍም በቃለ መጠይቆችም ለሕዝብ ይፋ ማድረጋቸው፡ ሃገራችን ከየት ወዴት ለሚለው ጥያቄ ተገቢውን መልስ በበቂነት የሚያስጨብጡ በመሆናቸው፡ ለኢትዮጵያ ሕዝብ በሠፊው እንዲሰራጩ ማድረጉ እጅግ ጠቃሚ ነው።

ለምሳሌ፡ አቶ ዮሃንስ ታደሰ አካ በተስፋው ነጸብራቅ ውስጥ፡ የችግሩን ምንነት ሲተርኩ እንዲህ ይላሉ-

“እርግጥም ‘የህዝብና የመንግስት’ የተባለው መሬት ተወሯል። የቀበሌ ቤቶች እና የኪቤአድ [ኪራይ ቤቶች አስተዳደር ድርጅት] ቤቶች ተወርሰዋል። ከመወረሳቸው ባሻገር የቀበሌ እና የኪቤአድ” በእርግጥም ‘የህዝብና የመንግስት’ የተባለው መሬት ተወሯል። ከመወረሳቸው ባሻገር የቀበሌ እና የኪቤአድ የነበሩ የህዝብ ቤቶች ያለአንዳች መሰረት ወደ ምርጦቹ የግል ባለቤትነት ተቀይረው የባለቤትነት ስም ዞሮ ከባንክ ብዙ ሚሊዮኖች እንዲበደሩ ተደርገዋል! ባዶ መሬት ዋስትና ‘collateral’ ተይዞ ከሁለት መቶ ሚሊዮን ብር በላይ ብድር ያገኙ ምርጦች ብዙ ናቸው።”
የኢትዮጵያ ሕዝብ አሁን በተጠናወተው የታዛዥነት ስሜት ነገ የከፋ ችግር ሊገጥመው እንደሚችል ተገንዝቦ፡ ዛሬ ነው አንድነቱን አጥናክሮ እነዚህን የሃገር ጠላቶች መዋጋትና ለፍርድ ማቅረብ ያለበት!

የሕወሃት ሰዎች ዓላማ ሌሎች ኢትዮጵያውያንን በማዋረድ ራሳቸውን ለመካብ ነው

የሕወሃት ሰዎች ዓላማ አዲስ አበባን ዘላለማዊ “ከተማቸው” (ኢትዮጵያን’የቅኝ ግዛታቸው ማዕከል’) ማድረግ ነው፡፡ የአዲስ አበባን ዙሪያ መሬት የአካባቢውን የኦሮሞ ገበሬዎችን በማሰወገድ – ካሳ እንኳ ሳይከፍሉ – ነው መቀራመት የጀመሩት። ሕወሃቶች ቅኝ ግዛታቸውን ለማስፋፋት ለዓመታት ያደረጓቸው ጥረቶች አሁን መደምደሚያ ላይ በመድረሳቸው፡ ቁጥራቸው ብዙ የሆነ – አምቦ፡ ወለጋ፡ ባሌና ሃሮማያ ላይ የወደቁት – የመብትና ሰብዓዊ ክብር ተፋላሚ ኦሮሞ ኢትዮጵያውያን የዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች በሕወሃት የተጨፈጨፉት የግንባሩ ዓላማ ወደስኬት እየተቃረበ መምጣቱን በመገንዘቡ ነው።

እነዚህ በሕወሃት ጭካኔ የረገፉት ኦሮሞ ኢትዮጵያውያን የመጀመሪያዎቹ ያለመሆናቸውን ያህል፡ የመጨረሻዎችም አይሆኑም። የሕወሃት ዓላማ ኦሮሞችንና አማሮችን ረግጦ መያዝ፡ ለኢትዮጵያ ይዞት የመጣው የክፋት አጀንዳ አካል ነው። ይህ ማለት ጥፋቱ በእነዚህ የሃገራችን ትላልቅ ብሄረስቦች ተወስኖ ይቀራል አለመሆኑን፡ ጋንቤላ፡ አፋር፡ ኦጋዴን፡ ወዘተ ውስጥ የተፈጸሙት የጥፋት ዘመቻዎች ማስረጃዎች ናቸው።

ወደኋላ መልስ ብለን ለማስታወስ ያህል፡ ዶር ባርናባስ ገብረአብ በግጭቱ ጊዜ ጋንቤላ ውስጥ የፌዴራል ሚኒስቲር ዋና ተወካይ በጥቂት ሰዓታት ውስጥ 1,200 የጋምቤላ ተወካዮችን ካስገደሉ በኋላ The McGill Report ለተሰኘ የካናዳ ጋዜጣ ሲናገሩ፡

“If I died tomorrow, I would die with a clear conscience … I have made mistakes. I am not a perfect man. But I know that I have always done my best in life.”
ይህን ያህል የሰው ሕይወት አጥፍተው “ንጹህ ነኝ” የሚል ግለስብ የግድ የሕወሃት አባል መሆን አለበት! ነገሩ ያስገረመው ጋዜጠኛ Doug McGill እዚህ ኢትዮጵያ ውስጥ መንግሥታችሁ ይህን ሁሉ ሕዝብ በአንድ ጊዜ ሲፈጅ ምን ለማግኘት ነው ብዬ ደጋግሜ ጠይቄአለሁ ይላል። መልሱን ራሱ ሲመልስ እንዲህ ይላል፦

“There are several possible answers. One is that Gambella state, the Anuak’s ancestral homeland, is geographically remote but is agriculturally fertile and contains gold and oil reserves. This makes it attractive for economic development and population resettlement programs by the central government.”
የዶ/ር ባርናባስ ወንጀል ጥንስስ በትክክል ከላይ የተገለጸው ነው። በዚህ ብቻ አያከትምም። እርሳቸው በራሳቸው አንደበት ሐምሌ 1 2004 ዓ.ም. ለአሜሪካ የሕዝብ ራዲዮ (NPR) የሚክተለውን ነበር የተናዘዙት፡

“Gambela is potentially very rich; it is probably the richest place in Ethiopia. If it uses those rivers and the fertile soil, Gambela can be a miracle economically tomorrow. It is a question of investing and the whole Gambela will become the breadbasket for the country.”
ወዲያውኑ ሕወሃት ጋምቤላ ውስጥ ወደ መሬት ነጠቃ አምርቶ፡ የመሬቱ ባለሃብቶች መና ሲቀሩ፡ የውጭ ባለሃብቶችና የሕወሃት አባሎች ከነባለሟሎቻቸው ኢንቬስተሮች ሆነው ቁጭ አሉ። በዚያ የግድያ ማግሥት የማሌዥያ ዘይትና ነዳጅ ቆፋሪ ድርጅት ምቹ ኮንትራት ተሰጥቶት ጋንቤላ ውስጥ ቁፋሮውን ጀመረ!

ይህም የሚያሳየን፡ ሕወሃት በአቋራጭ ለመክበር፡ የሃገሪቱን ሃብት እያሳደደ፡ የኢትዮጵያ ሕዝብ ጋምቤላ ላይ፡ በኦሮሚያ ብዙ አካባቢዎች፡ አፋር፡ አማራ ውስጥ፡ ሲዳሞ፡ ወዘተ … የተፈጸመውን ጭፍጨፋ ተዛማጅነታቸውን በመገንዘብ፡ ‘በሕግ ደረጃ’ እነዚህ ሃገረ ቢስ ወንበዴዎች – የኢትዮጵያ ሲሰል ሮድሶች (Cecil Rhodes – founder of white minority regime in Rhodesia) እና ደቡብ አፍሪካ ውስጥ የባርነት ሥርዓት ዘመናዊ ቅርጽ የሰጠውን ሄንድሪክ ቬርዎርድ (Architect of Apartheid Hendirk Verword – በኢትዮጵያ የመለስ ዜናዊ አቻ) እንዳደረጉት ሁሉ – በሕዝባችን ላይ የሁለተኛና ሶስተኛ ዜግነት ውርደት ለመጫን መዘጋጀታቸውን ነው።

ሲስል ሮድስም አፍሪካ መጥቶ ያለው የሚከተለውን ነበር – ልክ እንደ ሕወሃት ሁሉ የተናገረውና የተመኘው።

“We must find new lands from which we can easily obtain raw materials and at the same time exploit the cheap slave labor that is available from the natives of the colonies. The colonies would also provide a dumping ground for the surplus goods produced in our factories.
ከኛዎቹ ጠባብ ወንበዴዎች ጋር ሲነጻጸር እርሱ እንኳ ሃገር ነው ያሰበው!

በተባበሩት መንግሥታትም በኩል በመሬት መቀራመት ዙሪያ ኢትዮጵያ ውስጥ እየተፈጸሙ ያሉት ወንጀሎች ልዩ ልዩ አሻራቸው እየተመዘገበና ቅርጻቸው ለዓለም እነደሚክተለው ፍንጭ እየሰጠ በመሆኑ፡ THE STATE OF AFRICAN CITIES 2014: Re-imagining sustainable urban transit: መንግሥት ለሕዝቡ ተገቢውን አገልግሎት ከማቅረብ ይልቅ፡ ማን ትልቋን ዘመናዊ ሜትሮፖሊስ በማስተዳደር ላይ እንዳተኮረ ለመዋዕለ ንዋይ ፍሰት በአፍሪካ ያለውን ፉክክር እንደ ምክንያትነት እንደሚከተለው ይጠቅሳል፦

“The mega-urban region of Gauteng with its aggregate population of well over 12 million is, therefore, a de facto megacity. Likewise, the EMRs [Extended Metropolitan regions] of Addis Ababa, Alexandria, Dar es Salaam, Kenitra-El Jadid and Tangier, as well as the transboundary urban system of Kinshasa-Brazzaville, could soon qualify as de facto “megacities” if a wider concept than that dictated by somewhat artificial administrative municipal boundaries is taken into account.”
ድህነት የተንሰራፋባት አዲስ አበባ፡ የነዋሪዎቿ የተራቆተ ሕልውና በዘመናዊ ኤኮኖሚክስ ዕይታ ከአጠቃላይ የሃገሪቱ ሕዝብ የገቢ ሁኔታ (City gini coefficient) እና (Country gini coefficient) አዲስ አበባ ጋር ሲወዳደር አስፈሪ ድህነት እንዳዣበባት የተባበሩት መንግሥታትም ጥናት በተደጋጋሚ አመልክቷል።

ለምሳሌ የካቲት 2014 ይፋ የተደረገው ይህ ከላይ የተጠቀሰው የከተሞች ጥናት ሲዘጋጅ፡ አጥኝዎቹን ያስገረማቸው ነገር ቢኖር፡ በመሬት ቅርምቱና ባለፉት 23 ዓመታት በስፈነው በዘር ላይ የተመሠረተ ፖለቲካ ምክንያት፡ አዲስ አበባ ከድሮዋ በተለየ አደገኛ ደረጃ በመቀያየር ላይ መሆኗ ነው። ይህንኑ አስመልክትቶ፡ ጥናቱ ስለአዲስ አበባ የሚከተለውን አስፍሯል፦

“Even in cities that were once praised for diversity and pluralism, such as Addis Ababa, the emergence of gated communities and sprawl threatens to eradicate any memory of tolerant coexistence.”

ማሳረጊያ

የሃገራችንና የዋና ከተማችን ዕጣ ፈንታ የሚወሰንበት አቃጣጫ የተቀየሰው በፋሽስታዊው ፀረ-ኢትዮጵያዊ መለስ ዜናዊና በሕወሃት ሲሆን፡ በአሽቃባጭነትም የተሠለፉት ከሃዲዎች በሃገራቸው ላይ ክህደትና እየፈጸሙ ያሉት ደባ: ከፋሽት ኢጣልያ ጋር ካበሩት ባንዳዎች ጋር ያለው ተመሳሳይነት አሳዛኝም አሳፋሪም ከመሆኑ የተነሳ ከእንግዲህ ሌላ ጥቃት እንዳይደገም፡ ኢትዮጵያውያን ተቀነባበና የተባበረ – ይህ የኦሮሞ ጉዳይ ነው፡ የለም የአማራ ነው ሳንል – በኢትዮጵያዊ አንድነት ስሜት ልንታገለው ይገባል!!

እስከዛሬ እንደታየው የኢትዮጵያውያን እንደባቤል መንደብ መከፋፈል፡ ውጤቱ አገራችንንና ወገኖቻችንን ለጥቃት ማጋለጥ፡ በግለስብም ሕሊና በሌላቸው ስግብግብ ወንበዴዎች መዋረድ ብቻ ነው! ይህም የኢትዮጵያ ሕዝብ አክ እንትፍ ብሎ ለተፋቸው ወንበዴዎች ዕድሜ መራዘም ረድቷል!

የሕወሃት ሰዎች ከኢትዮጵይዊነት ይልቅ፡ በጠባብነት፡ በግድያና በዘረፋ ሥልጣናቸውን ዘላለማዊ ለማድረግ ቀና ደፋ ሲሉ ይታያሉ፡፡ በዚህ በሁለት አሥርታት ውስጥ የታየው እነርሱ የፈለጉት ለውጥ ውጤት በሃገር፡ በሕዝቦች መፈቃቀድ፡ መተሳሰርና አንድነት፡ ታሪክና ባህል ላይ ክፍተኛ ጉዳት እያስከተለ መሆኑ ነው።

ስለሆነም፡ የከፋ ሁኔታ አገራችን ላይ ከመድረሱ በፊት የኢትዮጵያ ሕዝብ ይህንን በተለመደው ይቅር ባይነንትና ዘብጥ የሌለው ትዕግሥት የሚያልፈውና የሚያሳልፈው ሳይሆን፡ እምቢ ለሃገሬ! እምቢ ለነጻነቴ! የሚባልበት በአንድነት የትብብር ክንዱን የሚያነሳበት ወቅቱ አሁን ነው!

የወያኔን ውድቀትና የኢትዮጵያን ትንሣኤ ለማፋጠን ኅብረታችን ይጠንክር!-ግንቦት 7

ግንቦት 7፡ የፍትህ፣ የነፃነትና ዲሞክራሲ ንቅናቄ፣ በግፍ ሕይወታቸው ባጡ ዜጎች መርዶ የተሰማውን ጥልቅ ሀዘን እና ቁጭት ይገልፃል፤ ለቤተሰቦቻቸውም መጽናናትን ይመኛል። ህወሓት እና አጋፋሪው ኦህዴድ በነዙት ሽብር ሳቢያ የአካል ጉዳት የደረሰባችሁ፣ የተደበደባችሁ እና ለእስር የተዳረጋችሁ ወገኖቻችንም ህመማችሁም እስራችሁም የሁላችንም ነው። መላው ኢትዮጵያዊ ወገናችሁ ከእናንተ ጋር ተገድሏል፣ ቆስሏል፣ ተደብድቧል፣ ተግዟል፣ ታስሯል። ህወሓት፣ ኦህዴድ እና በዚህ ጭፍጨፋ እጃቸው ያለበት ሁሉ ከተጠያቂነት የማያመልጡ መሆኑን ግንቦት 7 ደጋግሞ ያስገነዝባል።

በህወሓት ዘረኛና ፋሽስታዊ አገዛዝ ያልተበደለ የኢትዮጵያ ክፍል የለም። የወያኔ አጋፋሪ የሆነው አህዴድ የኦሮሞ ወጣቶችን፣ ሕፃናትንና አዛውንትን ሲጨፈጭፍና ሲያስጨፈጭፍ፣ ሌላው አጋፋሪ ብአዴን ደግሞ በጎንደርና አካባቢው ተመሳሳይ ጭፍጨፋዎችን አካሂዷል። ወያኔ ከፋሺስት ኢጣልያ ወርሶ ለሃያ ዓመታት በትጋት ያራመደው “የከፋፍለህ ግዛ” ፓሊሲ ምርት እነሆ ዛሬ በዓይኖቻችን እያየን ነው። ፋሽስት ጣልያን ጀምሮት የነበረውን ኢትዮጵያን የማጥፋት ስትራቴጄ ለማጠናቀቅ ህወሓት በጥድፊያ ላይ ነው። ይህን እኩይ ዓላማ ማስቆም የሁላችን ኃላፊነት ነው።

የመከላከያ ሠራዊት እና የፊደራል ፓሊስና አባላት ሆይ፣ ለዘረኛው ወያኔ መሣሪያ ሆናችሁ ወገናችሁን አትፍጁ! እናንተ የምታገለግሉት ሥርዓት፣ ከእናንተ መካከል ኦሮሞ ያልሆኑት እየመረጠ ኦሮሞዎች ወገኖቻችንን እንዲገሉ፣ አማራ ያልሆኑት ተመርጠው አማሮችን እንዲገሉ የሚልክ መሠሪ መሆኑን የምታውቁት ነው። ወኔን አንዳችንን በሌላችችን ላይ እያዘመተ እርስ በርስ ሊያፋጀን ቆርጦ መነሳቱን አስተውሉ። ይህን እኩይ ዓላማ የማክሸፍ ሥራ የናንተም ኃላፊነት እንደሆነ ግንቦት 7 ያስገነዝባል።

በወያኔ የስለላ መዋቅር ውስጥ ያላችሁ ህሊና ያላችሁ ኢትዮጵያዊያን ወገኖቻችን የምትሠሩት ሥራ አገራችን ወደየት ሊወስዳት እንደሚችል ቆም ብላችሁ አስተውሉ። እናንተ ዛሬ የምትወስዱት ቆራጥ እርምጃ የበርካታ ሕዝብ ሕይወት ሊታደርግ ይችላል።

የኢትዮጵያ ወጣቶች በተለይም የዩኒቨርስቲ ተማሪዎች ተከፋፍላችሁው ወያኔን መቃወም የትም አያደርስም። በኦሮሞው መገደል አማራው፣ ትግሬው፣ ወላይታው፣ ጉራጌው ካላመመው፤ አማራው ሲበደል ኦሮሞውና ሌላው እንዲያመው እንዴት መጠበቅ ይቻላል። እናንት ወጣቶች ከዘውግ ቆጠራ በላይ ሁኑ። ዛሬ የሚደረጉ ትናንሽ ነገሮች እንኳን የረዥም የወደፊት ውጤት እንዳላቸው ተገንዘቡ። የወደፊቱ ኢትዮጵያ የእናንተ ናት፤ የምትመኟችን ከራሷ ጋር የታረቀች ኢትዮጵያን ለመፍጠር በቅድሚያ እናንተ መታረቅ ይኖርባችኋል። የሁላችንም ቀንደኛ ጠላት ወያኔ ነው ትኩረታችሁን እሱ ላይ አድርጉ።

ውድ የኢትዮጵያ ሕዝብ ሆይ!!!! አውቀውም ሆነ ሳያውቁ በወያኔ ዘረኛ ፕሮፖጋንዳ ተጠልፈው ንግግራቸው ሰው ሕዝብን ከሕዝብ ጋር የሚያቃቅሩ ሰዎችን አትስማ። የመረረ፣ የሚያስቆጣ ንግግር እንኳን ቢናገሩ ንቀህ ተዋቸው። በወያኔ ውስጥም ሆነ ከወያኔ ውጭ ሆነው ብሔርና ዘርን እያነሱ ተማረው ማስመረር የሚሹ ሁሉ ግባቸው አንድ ነው። በየትናቸው ወገን ቢሆኑ እነሱ የጥፋት ኃይሎች ናቸው፤ እነሱ የኢትዮጵያና የሕዝቧ ጠላት የሆነው የህወሓት መጠቀሚያ ናቸው።

በአሁኑ ሰዓት የኢትዮጵያ ሕዝብ ጠላት ህወሓት እና ህወሓት የዘረጋው ሥርዓት ነው። የጋራ ትኩረታችን በጋራ ጠላታችን ላይ ብቻ ይሁን። ወያኔ ትኩረታችን ለመበተን ብዙ ነገሮችን ይጀምር ይሆናል፤ ርስ በራሳችን ከማባላትም አልፎ ጎረቤቶቻችንን መጎነታተል ይጀምር ይሆናል። በእንዲህ ዓይነት ድርጊት ትኩረታችን መበተን ፈጽሞ የለበት።

እኛ ኅብረታችንን ስናጠናክር የተዳከመው ወያኔ ይበልጥ ይዳከማል። ሊበታትኑን የዳከሩትን አሳፍረን ኅብረታችን እናጠነክራለን። ይህ ደግሞ የወያኔ ውድቀት እና የኢትዮጵያ ትንሣኤን ያፋጥናል።

ድል ለኢትዮጵያ ሕዝብ!!!

ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ የሃይለመድህን አበራን ጉዳይ ለመከታተል ወደ ጄኔቫ አመራ

May 13, 2014

13 may 2014 (EMF ) የኢትዮጵያ አየር መንገድ ረዳት ፓይለት ሃይለመድህን አበራን ጉዳይ ለመከታተል ኢትዮጵያዊው የህግ ባለሞያ ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ ባለፈው ሳምንት ወደ ጄኔቭ-ስዊዘርላንድ ተጉዟል።

ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ ጄኔቭ-ስዊዘርላንድ

ሼክስፒር ፈይሳ የረዳት ፓይለቱን ጉዳይ ከሚኖርበት ከሲያትል ከተማ በቅርብ ሲከታተል ቆይቶ ነው ወደ ጄኔቭ ያመራው። ጄኔቭ እንደደረሰም የሃይለመድህን አበራን ጠበቃና ጉዳዩን ከሚከታተሉ አካላት ጋር በስፋት ተወያይቷል። በተለይ ከረዳት ፓይለቱ ጠበቃ ጋር ረጅም ሰዓታት በመውሰድ በበርካታ የህግና የቴክኒክ ጉዳዮች ላይ በጥልቅ ተነጋግሯል።

ረዳት ፓይለቱ ሙሉ በሙሉ ጤነኛ እንደሆነም ለማወቅ ተችሏል።

ኢትዮጵያዊ የህግና እንዳስፈለጊነቱ የህክምና ባለሞያዎች ጋር እንዲገናኝም ዶ/ር ሼክስፒር ምክር ሰጥቷል።

የረዳት ፓይለቱ ጠበቃ የስዊስ መንግስት ሃይለመድህን አበራን ለኢትዮጵያ አሳልፎ እንደማይሰጥና ግዚያዊ የስደት ፈቃድ እንዲሰጠው ውሳኔ መተላለፉን ያረጋገጠ ሲሆን – ጉዳዩ በቅርብ ጊዜ በሚሰየመው ግልጽ ችሎት እልባት እንደሚያገኝ አመላክቷል።

የሃይለመድህን አበራን ወደ ኢትዮጵያ ለማስመለስ በአቶ አስመላሽ ወልደ-ስላሴ የተመራ ከፍተኛ የኢህአዴግ ቡድን ጄኔቭ፣ ከርሞ ጥያቄው በስዊዘርላንድ መንግስት ውድቅ መደረጉ ይታወሳል።

ቡድኑ የስዊስ ፌዴሬሽን የህግ አካላትን ለማሳመን ካቀረበው ምክንያት ዋነኛው፣ ረዳት ፓይለት ሃይለመድህን አበራ የአእምሮ በሽተኛ መሆኑን እና ይህንንም የራሱ ቤተሰብ አባላት እንዳረጋገጡላቸው ገልጸዋል። የስዊዝ መንግስት ግን ጥያቄውን ውድቅ አድርጎታል። ለዚህም የሰጠው ዋነኛ ምክንያት፤ የሞት ፍርድን ተግባራዊ ለሚያደርግ መንግስት ማንንም አሳልፌ አልሰጥም የሚል ሲሆን ይህ ባይሆንም፣ በስዊዘርላንድ እና በኢትዮጵያ መሃል ተጠርጣሪ እስረኛን የማስመለስ ውል የለም ብለዋል።

ረዳት ፓይለቱ ለግዜው ሰው ማግኘት እንደማይፈልግ የተነገረ ሲሆን: ወንድሙ ዶ/ር እንዳላማው አበራ እና በጀርመን የምትኖር እህቱ ሃይማኖት አበራ ጄኔቭ ድረስ በመሄድ ሃይለመድህን አበራን ከሚገኝበት እስር ቤት ጎብኝተውታል።

ወጣት ሃይለመድህን አበራ ባለፈው የካቲት 10፣ 2006 ዓ.ም. የኢትዮጵያ አየር መንገድ ንብረት የሆነውን ቦይንግ 767 አግቶ ጄኔቭ ስዊዘርላንድ ላይ በማሳረፍ እዚያው የፖለቲካ ጥገኝነት መጠየቁ ይታወሳል። የአለም ዜና ርዕስ ሁሉ ትኩረት ስቦ የነበረው ይህ ልዩ ክስተት የኢትዮጵያን የሰብአዊ መብት ሁኔታና የአስተዳደር በደል አደባባይ በማውጣቱ የገዢው ፓርቲ አባላትን እጅግ እንዳበሳጨ ይነገራል።

አንዳንድ መገናኘ ብዙሃን እንደገለጹት የአጎቱ ድንገተኛ ህልፈት ርዳት ፓይለቱን አስቆጥቶት ነበር። የሃይለመድህን አበራ አጎት፤ ዶ/ር እምሩ ሥዩም ህይወት በድንገት ማለፍ ለብዙዎች ያልተፈታ እንቆቅልሽ ነው። ዶ/ር እምሩ ሥዩም የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ መምህር ነበሩ።

በአለም ዙሪያ ያሉ ኢትዮጵያውያን ወጣቱ ፓይለት ሃይለመድህን አበራን መደገፋቸውን እንደቀጠሉ ሲሆን በረዳት ፓይለቱ ስም የተከፈቱ ድረ-ገጾች እና የፌስቡክ መድረኮች ላይ አሁንም ሰፊ ዘመቻ በማድረግ ላይ ይገኛሉ።

ዶ/ር ሼክስፒር ፈይሳ በረዳቱ ጉዳይ ላይ ማንኛውንም ትብብር ለማድረግ ቃል የገባ ሲሆን የስዊስ ጠበቆችም በዚህ ከክፍያ ነጸ የሆነ ትብብሩ አድናቆታቸውን ገልጸዋል።

ለመላው የኢትዮጵያ ህዝብና በተለይ ለሀገር ተረካቢ ወጣትና ምሁራን ብሎም በውጪ ለሚገኙ ዜጎች!! ከባለራዕይ ወጣቶች ማህበር የተሰጠ መግለጫ

ስፊው የኢትዮጵያ ሕዝብ በሀገራቸው ሉአላዊነት እና በህዝቦች መፈቃቀድ መፈቃቀርና መኖር ዙሪያ ማንም ሰንካላ ምክንያት በማቅረብ እንዲበታትነው መፍቀድ የለበትም በተለይ ይመራናል ያስተዳድረናል በምንለው መንግስት ከህዝቦች ፍቃድና እውቅና ውጪ በማስተዳደርና በመግዛት ዙሪያ ያለው የተራራቀ ልዩነትና የመንግስታችን አተያየም የመግዛት በመሆኑ የግዛት ጊዜውን በማራዘም የጭቆና ቀንበሩን ለማፅናት ሲል ለ3 ሺ ዘመናት የነበራትን ታሪክ በማበላሸትና በዚያ አኩሪ ታሪኳም ለዜጎች ብቻ ሳይሆን ለአፍሪካ የነፃነት ተምሳሌትና ኩራት የሆነች ባላት ታሪክና ትሩፋት በተለይ በህዝቧ ያኗኗር ዘይቤ በኢትዮጵያ እድገት ውስጥ ያበበና ጎልቶ የወጣ ልዕልናዋም ከአጉረ አፍሪካ ተሻግሮ ለአለም መደነቂያ የሆነች ሀገራችን ላይ ከቅርብ ጊዜያት ወዲህ አጥልቶ ያለው የተቃርኖ እዳ የእርስ በርስ ግጭት እንዲፈጠር እየተጠነሰሰ ያለና በተግባራዊነቱም ጎልቶ የታየበት ጊዜ አይታወስንም በመሆኑም ዜጎች በመንግስት ትንኮሳና ሸር እየተፈፀሙ ያሉት ዜጎችን ከቦታቸው የማፈናቀል ለጠየቁት ጥያቄ አወንታዊ እርምጃ መውሰድ በጋዜጠኞችና በጦማሪያን ላይ የእስር እንዲሁም በቶፎካካሪ ፓርቲ አባላትና መሪዎች ላይ የሚደርሰው እንግልትና ወከባ የዚህች ሀገር ጎዞ ወዴት እያመራ ነው የሚለው እጅግ አሳሳቢ ነው ከዚህም በተረፈ በሚፈጠረው ግርግር ሰፊው የሀገራችን ህዝብ ተጎጂ የሚሆን በመሆኑና በተለይም በግንባር ቀደምነት የሀገራችን አምራችና አንቀሳቃሽ ብሎም ሀገር ተረካቢና አንቀሳቃሽ በምንለው ወጣት እጅጉን እየከፋ በመሄዱና ለጥቃትም ተጋላጭ በመሆኑ ይህን መግለጫ ለማውጣት ተገደናል፡፡

1. የሀገራችንን ህዝቦች ለመከፋፈልና ወደ ማያቋርጥ እልቂት ለመምራት በፈጠራ ታሪክ ላይ ተመስርቶ እየተሰራበት ያለው ሴራ ባስቸኳይ እንዲቆም እና የእልቂት መነሻ የሚሆን በተለይም አኖሌ የተገነባው ሀውልት ባስቸኳይ እንዲፈርስ በምትኩም ህዝቦች በጋራ ተቻችለው የሚኖሩበትና የጋራ አሴት ሊፈጥር የሚችል የመደጋገፍና የመረዳዳት ህልውናውን የሚያጠናክር መዘከር እንዲሰራ እንጠይቃለን፡፡

2. መንግስት በህዝቡ ዘንድ መግባባትና መፋቀር እንዲሰራና ሀገራችን ለዜጎችም ብሎም ለወጣቶች ምቹ ማድረግ ሲጠበቅበት ዜጎችን ኢ.ህገ መንግስታዊ እና ኢ-ፍታዊ በሆነ መልኩ በሀገራቸው በየትኛውም ክፍለ ሀገር የመኖርና ሀብት የማፍራት መብታቸውን በመጣል ከቄያቸው እና ተከባብረው እና ተፋቅረው ከኖሩት ህዝብ በሀይል የማፈናቀል እርምጃ ባስቸኳይ እንዲቆም ይህን ያደረጉም የመንግስት ባለስልጣናት ለህግ እንዲቀርቡ እንጠይቃለን፡፡

3. መንግስት በሀገሪቱ ህገ-መንግስት አንቀጽ 29 ላይ የአመለካከትና ሐሳብን በነፃ የመያዝና የመግለፅ መብትን በመጣስ በጋዜጠኞች በጦማሪያንና በፅሑፎች ላይ በቅርቡ የጅምላ እስር አከናውኗል በመሆኑም በሀገሪቱ የህጎች ሁሉ የበላይ የሆነው ህገ-መንግስት ለዜጎች ህልውና በሚል ያዘጋጀው መንግስት እራሱ ጥሰት በመፈፀም የወሰደው ኢ-ፍታዊ እርምጃ ዜጎች የመናገር ሀሳባቸውን በነፃነት በመግለፅና የመፃፍ መብትን በመተላለፍ የተወሰደ እርምጃ በመሆኑ ባስቸኳይ እንዲፈቱ እየጠየቅን ዜጎች የሚያከብሩትን ህገ-መንግስት ያዘጋጀው አካል መንግስትም ህገ-መንግስቱን እንዲያብብ አለበለዚያ ግን ሰፊው የኢትዮጵያ ህዝብ መብቶችን ለማስከበር በሚያደርገው ትግል ከሚከተለው አላስፈላጊ እልቂትና ጉዳት በፊት ከወዲሁ እልባት እዲበጅለት እናሳስባለን፡፡

4. መንግስት የአዲስ አበባን ከተማ ማስተር ኘላን ተከትሎ ቤተሰቦቻችን ያፈና ቀላል እርስት አልባ እና ቀጣሪ እንዲሁም ስራ ፈት በማድረግ ለድህነት ይዳርጋል በሚል ዩንቨርስሪቲዎች ለተጠየቀው ስላማዊ ጥያቄ በሰላማዊ መንገድ በጠረጴዛ ዙሪያ መፍታት ሲቻል ዜጎች ላይ ሊያውም የሀገሪቱ ኢፍታዊ እርምጃ አግባብነት የሌለውና ይህን ያደረጉ አካላትም ሆነ ትዛዝ ያስተላለፈ አካል፡፡
የተማረ ብሎም ወጣትና ትኩስ እንዲሁም ሀገር ተረካቢ በሆነው ትውልድ ላይ የተወሰደው ኢፍታዊ እርምጃ አግባብ አይደለም ስንል እያወገዝን ይህ ድርጊት በንፁዋን ዜጎች ላይ እርምጃው እንዲወሰድ ያዘዙና እርምጃውን የወሰደ ባለስልጣናትም ሆነ ፌደራል ፓሊስ አባላት ለህግ እንዲቀርቡ እንጠይቃለን፡፡

5. በተለይ ከዚህ ጥያቄ ጋር ተያይዞ ችግሩን የብሔር ችግር ለማስመሰልና ወደ አላስፈላጊ ቀውስ ለመምራትና የእርስ በርስ ግጭት እንዲሆን ለማድረግና የመብትና የህይወት ጥያቄን በሌላ መልኩ ጥላሸት በመቀባት ለማጥቆር መምከር እጅግ አሳስቦናል በአሰቃቂ ጭፍጨፋ በአለም ሆነ በውጭ የሚገኘው አንዳንድ ፅንፈኛና ጎጠኛ ሰዎች እየተካሄደ ያለው ደባ ባስቸኳይ እንዲቆም እየጠየቅን ለሀገራችን እድገትና ብልፅግና ከጥላቻ ፓለቲካ እና ዘር መሠረት ካደረገ አድሎ በመቆጠብ ፍታዊ አሰራር እንዲሰፍን ዜጎችም ለ3ሺ ዘመን ተፋቃቅረውና ተቻችለው በመኖር ለተቀረው አለም ምሳሌ መሆን እንደተጠበቀ ሆና ቢስራ የተሻለ ነው እንላለን፡፡

6. የዜጎች ሰብአዊና ህገ-መንግስታዊ መብታቸው ተጠብቆ በመፈቃቀደና በመፈቃቀር ላይ የተመሠረተችዋን ኢትዮጵያችንን ደግሞ ለማየት የተፍካከረ ፓርቲዎች በሰላማዊ መንገድ የሚያደርጉት ትግል ክልከላና እንቅፋት መደርደር ኋላ ለሚመጣው ችግር ተጠያቂ የሚሆን መንግስት በመሆን በዋነኝነትም ተጎጂው እና የችግሩ ግንባር ቀደም ገፈት ቀማሽ ወጣቱ ትውልድ ነውና ይህ ችግር ከመከሰቱ በፊት የፖለቲካ ምህዳሩ ሰፈር ክፍት እንዲያደርግ መንግስትን እየጠየቅን አማራጭ ያለውና እኔ እበልጥ እኔ ብሎ በሚፎካከሩ የፓለቲካ ፓርቲ መካከል ምርጫው ለህዝብ ትቶ በጠላትነት መታየትና መወነጃጀል ለሀገራችንም ሆነ ለህዝባችን ስለማይበጅ ከወዲሁ የመግባባት መድረክ እንዲኖር እንጠይቃለን፡፡

ኢትዮጵያዊ አንድነታችን ከልዩነታችን በላይ ነው!! ባለራዕይ ወጣቶች ማህበር፡፡
ግንቦት 02/08/2006 ዓ.ም

ተቃውሞ እና ጭፍጨፋ በኦሮሚያ (ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ )

May 13, 2014

ዕለተ-ሐሙስ፤ ሚያዚያ 23 ቀን 2006 ዓ.ም የታሪካዊቷ አምቦ ከተማ ጀንበር አዘቅዝቃ ሰማዩ መቅላት ሲጀምር፣ ከወትሮው ለየት ያለ ጉዳይ በሰደድ እሳት ፍጥነት ጠቅላላ የዩንቨርስቲ ግቢውን አዳርሶ ተማሪውን ከባድ ሃሳብ ላይ ጣለው፡፡ ሌሊቱ ዕኩሌታ ላይ የግቢው ኦሮምኛ ተናጋሪ ተማሪ በሙሉ ስለጉዳዩ መረጃው እንደደረሰው ያረጋገጡ ጥቂት አስተባባሪዎች በተረፈችዋ ሰዓት ቢያንስ ጎናቸውን ለማሳረፍ ወደየመኝታቸው ሲያዘግሙ ተስተዋሉ፡፡ …ነገስ ምን ይዞ ይመጣ ይሆን? አንዳቸውም ይህን አስቀድመው የማወቅ መለኮታዊ ፀጋ አልነበራቸውም፤ የሚያውቁት በግቢው ስታዲዮም ለመሰብሰብ ቀጠሮ መያዛቸውን ብቻ ነው፡፡ ከዚያስ? አንድ ስሙን መናገር ያልፈለገ የዩኒቨርስቲው ሁለተኛ ዓመት ተማሪ እና የተቃውሞው አስተባባሪ ክስተቱን በእኔ ብዕር እንዲህ ይተርክልናል፡-

አርብ

የንጋት ፀሐይ ዓይኗን ከመግለጧ በፊት ተማሪው አንድ፣ ሁለት… እያለ በቀጠሮው ቦታ መሰባሰብ ጀመረ፡፡ ረፋዱ ላይም ምልአተ ጉባኤው የተሟላ መሰለ፤ ኦሮሞ ያልሆኑ ተማሪዎችም አብረውን ነበሩ፡፡ ከዚያም ‹በፊንፊኔ ዙሪያ የሚገኙት ሱሉልታ፣ ቡራዩ፣ መናጋሻ፣ ለገጣፎ፣ ለገዳዲ፣ ገላን፣ ዱከም እና ሰበታ ከኦሮሚያ ክልል ተወስደው ከአዲስ አበባ ጋር ሊቀላቀሉ ነው› ስለሚባለው ጉዳይ፣ ፍፁም ሰላማዊ በሆነ መንገድ በቦታው የተገኙት የዩኒቨርስቲው ፕሬዚዳንት ዶ/ር ምትኩ ቴሶ ማብራሪያ እንዲሰጡን ጠየቅን፡፡ ፕሬዚዳንቱም በቂ ምላሽ ሊሰጡን አልቻሉም፡፡ ግና፣ እንቅስቃሴያችን እምብዛም ጠንካራ አልነበረምና ተከታዮቹ ሶስት ቀናት ያለፉት የጎላ ድምጽ ሳይሰማ በተለመደው ፀጥታ ውስጥ ነበር፡፡

ማክሰኞ

ከምሳ በኋላ ከቀኑ ሰባት ሰዓት አካባቢ አድፍጦ የነበረው የተቃውሞ ድምጽ ድንገት ፈንድቶ በዩኒቨርስቲው ሰማይ ስር ናኘ፡፡ ከሶስት ቀናት በፊት በሰላማዊ መንገድ ላቀረብነው ህጋዊ ጥያቄ ተገቢ ምላሽ የሚሰጠን አካል በማጣታችን ቁጣችን ከመቅፅበት ሰማይ ጥግ ደረሰ፡፡ በሰከንዶች ሽርፍራፊም ግቢው ከዳር እስከዳር በመሬት አርድ ጩኸት ተናወጠ፡፡ መፈክር እያሰማን፣ በታላቅ ሆታ እየዘመርን፣ ከአሁን አሁን የሚያነጋግረን ባለሥልጣን ይመጣል ብለን ስንጠብቅ ባልገመትነው አኳኋን ከአንገት በላይ እና ከጉልበት በታች ድንጋይ መከላከያ ያጠለቁ በርካታ የፌደራል ፖሊስ አባላት ግቢውን ከብበው ውጥረቱን ይበልጥ አባባሱት፡፡ በዚህ አስፈሪ ድባብ ውስጥ በሚከት የከበባ ቀለበት አስገብተውን ለደቂቃዎች ያህል ሁኔታውን ሲያጤኑ ከቆዩ በኋላ ድንገት ወደ ግቢው በመዝለቅ መብቱን በሰላማዊ መንገድ እየጠየቀ የነበረውን ተማሪ እያሳደዱ ፍፁም በሆነ ጭካኔ በቆመጥ አናት አናቱን እየቀጠቀጡ በወደቀበት ይረጋገጡት ጀመር፡፡ እግሬ አውጭኝ ብለን አጥር እየዘለልን ሽሽት ከጀመርን መሀል ዕድለቢሶቹ በአይን ፍጥነት እየተወረወሩ በቆመጥ ወገብን ከሚሰብሩና በወታደራዊ ስፖርት በዳበረ ክንዳቸው ጨምድደው ይዘው መሬት ላይ ከሚደፍቁ የፌዴራል ፖሊስ አባላት ማምለጥ አልተቻላቸውም፡፡ ብዙዎቻችን ግን ባለ በሌለ አቅማችን ሮጠን ባቅራቢያው ወደሚገኝ ጫካ ገብተን ተደበቅን፡፡ ዕለቱም ምንም እንኳ ህይወት ባይከፈልበትም፣ በድብደባ፣ ሽብር፣ ዋይታ ተጥለቅልቆ ሲተራመስ አለፈ፡፡

ረቡዕ

የትላንቱ የፌደራል ፖሊስ ተገቢ ያልሆነ አረመኔያዊ የኃይል እርምጃ ያስቆጣቸው የከተማዋ ነዋሪዎች በብዛት ከእኛ ጎን ከመቆማቸውም በላይ ጥያቄውም በአራት ተባዝቶ አደገ፡፡ እነሱም ‹ኦሮሚኛ የፌዴራል ቋንቋ ሊሆን ይገባል፣ የኦሮሚያ ዋና ከተማ ፊንፊኔ መሆን አለበት፣ አማራና ትግሬ ከክልላችን ይውጡልን፣ የጨፍጫፊው ምኒልክ ኃውልት ይፍረስ› የሚሉ ነበሩ፡፡ ይሁንና ቅንጣት ታህል ርህራሄ ያልፈጠረባቸው ፖሊሶች ህፃን-አወቂ፣ ሴት-ወንድ ሳይመርጡ መደብደብ መጀመራቸው፣ በሰላማዊ መንገድ ተቃውሞውን እያቀረበ የነበረውን ሕዝብ ስሜታዊ አድርጎት ጎማ ማቃጠል እና መንግስታዊ ቢሮዎች ላይ ድንጋይ እስከ መወርወር ደረጃ አደረሰው፡፡ ይህን ጊዜም በእንዲህ አይነት ሕዝባዊ ተቃውሞ ወቅት አነጣጥሮ ተኩሶ በመግደል የተካነው ‹‹አግአዚ›› ተብሎ የሚጠራው ክፍለ ጦር ድንገት ደርሶ ከተማዋን የቀለጠ የውጊያ ቀጠና አስመሰላት፡፡ ከዚህ በኋላማ ምኑ ይወራል! ምህረት የለሾቹ አነጣጥሮ ተኳሽ የአግአዚ አባላት ቀጥታ ወደ ሕዝቡ ጥይት በማርከፍከፍ አምቦን ከመቅጽበት በደም-አበላ አጠቧት፡፡

በዩኒቨርስቲያችን ግቢ በር እና አበበች መታፈሪያ ሆቴል አካባቢ ብዛት ያላቸው ሰዎች በጥይት ወድቀው ተመልክቻለሁ፡፡ ከተማሪዎችም መካከል ቢያንስ አስር የሚሆኑት መገደላቸውን በዓይኔ በብረቱ ያየሁት እና ከጓደኞቼም ያገኘሁት መረጃ ይጠቁማል፡፡ ዛሬም ድረስ (28/8/06) የት እንዳሉ የማይታወቅ ተማሪዎች መኖራቸውን ሰምቻለሁ፡፡…በዚህ ጽሑፍ የማነሳውን አጀንዳ በደንብ ግልፅ ለማድረግ በኦሮሚያ የተለያዩ ከተሞች ከተካሄዱት ሕዝባዊ ተቃውሞዎች መካከል አንድ ማሳያ ልጨምር፤ ወለጋ፡፡ ደህና! ይህንንም ክስተት እንደ አምቦው ተማሪ ስሙን መግልፅ ላልፈለገው የወለጋ ዩንቨርስቲ መምህር ብዕሬን ላውሰውና እንዲህ ያውጋን፡- በወለጋ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ብሔርን መሰረት ያደረገ ውጥረት እንደ አዲስ ለማገርሸቱ የተለያዩ ምክንያቶች ይጠቀሳሉ፡፡ በመላው ኢትዮጵያ ጨዋታ ወቅት በባሕር ዳር የተከሰተው ቋንቋን መሰረት ያደረገ የጥላቻ ዘለፋ እና የአኖሌ ሐውልት ምርቃት ዋነኛዎቹ ሲሆኑ፤ ከአካባቢው ነዋሪዎች እንደሰማሁት ከጥቂት ሳምንታት በፊት ከደንቢዶሎ ቡና ጭኖ የተነሳ አንድ ኤፍ.ኤስ.አር መኪና ‹ጎጃም ላይ ተዘረፈ› ተብሎ በከተማዋ የተናፈሰው ወሬም ተጨማሪ ቤንዝን የሆነ ይመስለኛል፡፡ ወደ ተቃውሞው ትዕይንት ደግሞ እንለፍ፡፡

ማክሰኞ

እንደሚታወቀው የወለጋ ዩኒቨርስቲ በነቀምት፣ ግምቢ እና ሆሩ ግድሩ ካምፓሶች የተከፈለ ሲሆን፤ ሰሞነኛው ተቃውሞ ለመጀመሪያ ጊዜ የተነሳው በዕለተ ዓርብ በዋናው የነቀምት ካምፓስ ውስጥ ነው፡፡ ኦሮምኛ ተናጋሪ ተማሪዎች አዲሱን ማስተር ፕላን በተመለከተ ላቀረቡት ጥያቄ የዩኒቨርስቲው ፕሬዝዳንት ፕ/ር ፍቃዱ በየነ ማብራሪያ እንዲሰጧቸው ይጠይቃሉ፡፡ ሀገር ውስጥ እንደሌሉና ወደ ቻይና ማቅናታቸው ይነገራቸዋል፡፡ በዚህም ተበሳጭተው በተቃውሞ ጩኸት ታጅበው ግቢውን ለቀው ለመውጣት የሞከሩ ቢሆንም፣ ከአጥር ውጪ ባደፈጡ የከተማዋ ፖሊሶች ትዕዛዝና ማስፈራሪያ ወዲያውኑ ተበታተኑ፡፡ በመጪው ሰኞም የሶሻል ሳይንስ ትምህርት ብቻ በሚሰጥበት የግምቢው ካምፓስ ለመገናኘት ውስጥ ለውስጥ ይነጋገሩና ቀጠሮ ይይዛሉ፡፡ በዚህ መልኩ በተጠቀሰው ዕለት በግምቢው አዳራሽ የተሰበሰበው የሁለቱ ካምፓስ ተማሪ የነቀምቱን ጥያቄ ለዲኑ ያቀርባል፡፡ ነገር ግን ተማሪውና ዲኑ መግባባት ላይ ካለመድረሳቸውም በተጨማሪ ጥቂት ተማሪዎች ለድብደብ በመጋበዛቸው ስብሰባው ያለምንም ውጤት ይበተናል፡፡ ዕለቱም ፍሬ አልባ ሆኖ ያልፋል፡፡

ረቡዕ

በዚህ ቀን ከሰዓት በኋላ ተማሪው ግቢውን እየዞረ በከፍተኛ ድምፅ ‹‹ቡራዩ ኬኛ፣ ሰበታ ኬኛ፣ ለገዳዲ ኬኛ….›› እያለ ተቃውሞውን በሰላማዊ መንገድ ሲገልፅ ዋለ፤ ምሽት ላይ ግን ድንገት መንፈሱ ተቀይሮ ያልተጠበቀ መልክ በመያዙ፣ አንዳንድ የከተማዋ ነዋሪዎች ሰላማዊ ሆኖ የዋለውን ሂደት ከማደፍረሳቸውም በላይ፣ የአካባቢው ተወላጅ ያልሆኑ ጥቂት የማይባሉ የንግድ እና መኖሪያ ቤቶችን ወደ መዝረፍ ተሸጋገሩ፡፡ በማግስቱ ወደ ዩኒቨርስቲው ግቢ ሄጄ ስለሌሊቱ ክስተት የኦሮሞ ተወላጅ ከሆኑ ባልደረቦቼ ጋር ስንወያይ፣ ቢያንስ ዘረፋውን ይኮንናሉ ብዬ ስጠብቅ፤ በተቃራኒው ‹‹ንብረታቸውን ነው ያስመለሱት፤ ሀጢአት አልፈፀሙም!›› በማለት ድርጊቱን ሲደግፉ በመስማቴ በእጅጉ ተገረምኩ፡፡ ከተማዋም ቀኑን ሙሉ ለተቃውሞ በወጡ ነዋሪዎቿ መናጧን ቀጠለች፡፡ አልፎ ተርፎም በግምቢ አቅራቢያ ባለችው የጉትን ወረዳም የአንድ ብሔር ተወላጆች በአስቸኳይ አካባቢውን ለቀው ወደ ክልላቸው እንዲሄዱ በሚጠይቁ ተቃዋሚዎች ተጨናንቃ እንደዋለች ስሰማ፣ ያ ሀገሪቱን አንድ ቀን ሊያፈራርሳት እንደሚችል ሲነገርለት የነበረው ብሔር ተኮሩ ፌዴራሊዝም ዕውን መሆኛው ጊዜ በጣም እንደቀረበ ስለተሰማኝ የቀኑ ግርምቴ በከባድ ፍርሃት ተተካ፡፡ ምክንያቱም የዚህች ወረዳ አብላጫው ነዋሪ የኦሮምኛ ቋንቋ ተናጋሪው አይደለምና ሊፈጠር የሚችለው ትርምስና ዕልቂትን መገመት የሚከብድ አይመስለኝም፡፡

ሐሙስ

በግምቢ ከተማ ኦሮሞ ያልሆኑ ነዋሪዎችን ንብረት መዝረፉ ዛሬም ተጠናክሮ ቀጥሏል፡፡ ይህንንም ተከትሎ ከፍተኛ ፍርሃት በመንገሱ የብሔሩ ተወላጅ ያልሆንን ሰዎች ከቤታችን መውጣት አልቻልንም፡፡ እቤት ውስጥ ምግብ የማሰናዳት ልምዱ ስለሌለኝ ቁርስም ምሳም ምንም ሳልቀምስ በመዋሌ ረሀብ ክፉኛ እየሞረሞረኝ ነው፤ እንደዚያም ሆኖ ወደ ምግብ ቤቶች ለመሄድ ድፍረቱ አልነበረኝም፡፡ ተከታታይ የጥይትና የዋይታ ድምፅ ያለማቋረጥ በቅርብ ዕርቀት ይሰማኛል፡፡ በርግጥ ዘግይቶ እንደተረዳሁት በነቀምት ፖሊሶች ተገድሎ፣ በማግስቱ ወደመኖሪያው ግምቢ ማርያም ሠፈር አካባቢ አስከሬኑ ከመጣ አንድ ተማሪ በቀር ስለተገደሉ ሌሎች ሰዎች የሰማሁት ምንም ነገር የለም፡፡ የሆነው ሆኖ ዘጠኝ ሰዓት አካባቢ የኦሮሞ ተወላጅ የሆኑት አከራዬ ከራሳቸው ቤት ምግብ አምጥተውልኝ ረሀቤን ማስታገስ ቻልኩ፡፡ እኚህ ከዘር ሐረግ መዘዛ ለሰብዓዊነት ቅድሚያ የሰጡ ደግ ኢትዮጵያዊት እናት ወደውጪ እንዳልወጣ መክረውና አፅናንተውኝ ቢሄዱም፣ ሌሊቱስ እንዴት ያልፍ ይሆን? እያልኩ በጭንቀት ተጠፍንጌ ስገላበጥ አደርኩ፡፡ ልክ ጎህ ሲቀድም ጨርቅ-ማቄን ሳልል ቀጥታ ወደ ትውልድ ቦታዬ ወደ አዲስ አበባ ተመለስኩ፡፡

ኦሮምያ-የጦር ቀጠና?

ባለፉት ሁለት አስርታት ሊካዱ ከማይችሉ ሀገራዊ እውነታዎች አንዱ የኦሮምኛ ቋንቋ ተናጋሪው ከሌላው አካባቢ ኢትዮጵያውያን በተለየና በከፋ መልኩ ለሞት፣ ለስቃይ፣ ለእስር፣ ለስደት… ተጋላጭ ሆኖ መቆየቱ ነው፡፡ ሰሞኑን በክልሉ አንዳንድ አካባቢዎች በሰላማዊ መንገድ ተቃውሟቸውን ባሰሙ ዜጎች ላይ የደረሰው ርህራሄ አልባ ጭፍጨፋም የሚያረጋግጠው ይህንኑ ነው፡፡ የተቃውሞው መነሾ ‹በአዲስ አበባ ዙሪያ የሚገኙ ሰባት የኦሮሚያ አነስተኛ ከተሞች በአዲስ ማስተር ፕላን ወደ ፌደራል መንግስቱ መቀመጫ ሊቀላቀሉ ነው› መባሉን ተከትሎ ስለጉዳዩ ግልፅ የሆነ ማብራሪያ አለመሰጠቱ ያስነሳው ቁጣ መሆኑ ተነግሯል፡፡ የአዲስ አበባውን ጨምሮ በክልሉ የሚገኙ የስምንት ዩኒቨርስቲ ተማሪዎችም በእንቅስቃሴው ቀጥተኛ ተሳታፊ ሆነዋል፡፡ በአምቦ፣ ወለጋ፣ መደወላቡ እና ሐሮማያ ደግሞ
ከሌሎቹ በተለየ መልኩ ተቃውሞው ጠንከር ያለ ነበር፤ ከተማሪዎቹ በተጨማሪ የከተሞቹ ነዋሪዎችም መቀላቀላቸው ተስተውሏል፡፡

አገዛዙም ይህንን አስታክኮ ‹‹ንብረት ማውደም››፣ ‹‹ባንክ መዝረፍ›› ገለመሌ በሚሉ ውሃ በማይቋጥሩ ምክንያቶች የበርካታ ዜጎችን ህይወት ቀጥፏል፡፡ ይሁንና ይህንን መሰሉ ሕዝባዊ ተቃውሞን የእነ አባይ ፀሀዬ እና በረከት ስምኦን መቀለጃ የሆነው ሕገ-መንግስት እንኳ ሊከለክል እንደማይችል ይታወቃል፡፡ አፈ-ጉባኤ አባዱላ ገመዳም በሳምንቱ መግቢያ ላይ ለ‹‹ቪኦኤ›› ራዲዮ ‹‹በሁሉም አካባቢ ተማሪዎች ያነሱት ጥያቄ ፍትሓዊና ሕጋዊ ነው›› ሲል የተናገረበት መግፍኤ ይኸው ነው፡፡ ሆኖም ሀገሪቱ ለዘመናት ተፈራራቂ አምባገነን ገዥዎቿን አቀማጥላ መሸከም የማይታክታት ኢትዮጵያ ናትና፣ የጭፍጨፋው መሪዎችም ሆኑ አስፈፃሚዎቹ በሕግ እንደማይጠየቁ ጠንቅቀው ያውቁታል፡፡ እዚህ ሀገር ከሥርዓቱ የተለየ የፖለቲካ አቋም የሚያራምደውንም ሆነ ሰላማዊ ተቃውሞ አድራጊዎችን መግደል አያስኮንንም፡፡ ግፋ ቢል አባዱላ ገመዳ ለጠቀስኩት ራዲዮ ጣቢያ ‹‹መንግስትም ሐዘኑን ገልጿል፤ እኔም በቦታው ደርሼ አይቻለሁ፤ አዝኛለሁ!›› ሲል ከገለፀው የለበጣ ንግግር አይዘልም፡፡ ግና፣ እስከ መቼ ወገኖቻችን እየታሰሩ፣ እየተሰቃዩ እና እየተገደሉ ዝምታው እንደሚቀጥል ግራ አጋቢ ነው፡፡ …ይህ አይነቱ ነውረኛ ድርጊት በኦሮሚያ እንግዳ ባይሆንም፣ አጀንዳችን የተቃውሞውን ገፊ-ምክንያት መፈተሽ በመሆኑ፣ ከሁለት የቢሆን መላምቶች (Sinarios) አኳያ በአዲስ መስመር ለማየት እሞክራለሁ፡፡

አዲሱ መንፈስ

የክልሉ አስተዳዳሪ የኦሮሞ ሕዝብ ዴሞክራሲያዊ ድርጅት (ኦህዴድ) ከተቃውሞው ጀርባ ሊኖረው የሚችለውን ድርሻ መፈተሹ ቀዳሚው ነው፡፡ ለጉዳዩ ቅርብ የሆኑ የመረጃ ምንጮች የውዝግቡ መነሾ ዕቅድ በአቶ መለስ ዜናዊ የመጨረሻ ዘመን የተዘጋጀ እና የኦህዴድ መሪዎችም ያለአንዳች ጥያቄ ለማስፈፀም አምነው የተቀበሉት እንደነበረ ያስታውሳሉ፡፡ በርግጥም መለስ የቱንም ያህል ከሕገ-መንግስቱ እና ከፌዴራል ስርዓቱ የሚቃረን ነገር ማድረግ ቢፈልግ፣ ለሁሉም የግንባሩ አባል ድርጅቶች አመኑበትም አላመኑበትም በፀጋ ከመቀበል ውጪ ተቃውሞ ቀርቶ፣ ጥያቄ ለማቅረብ መሞከሩ የሚያስቀስፍ ሀጢያት እንደነበረ አይዘነጋም፡፡ ይህንንም ዕቅድ ያለ ኦህዴድ ስምምነት አዘጋጅቶ ሲያበቃ፣ ለከፍተኛ አመራሮቹ በተለመደው ያሰራር ትዕዛዝ ተላልፎ ተግባራዊ የሚሆንበትን ወቅት ሲጠብቅ ቆይቷል፡፡ ይሁንና ዛሬ እርሱ ከሕይወት አፀድ በመለየቱ ጊዜው ተቀይሮአል፤ አገዛዙም ከግለሰብ ፈላጭ ቆራጭነት ወደ ቡድናዊ አምባገነንነት ተሸጋግሯል፤ በዚህም የዕዝ ክፍተት በመፈጠሩ፣ ያያኔው ኦህዴድ ‹‹አሜን›› ብሎ የተቀበለውን ዕቅድ፣ ዛሬ ወደታች ለማውረድ ሲሞክር ጠንካራ ተቃውሞ ቢያጋጥመው ያልተጠበቀ ክስተት አይሆንም፡፡

በአናቱም ከ1997 ዓ.ም ምርጫ ወዲህ የኦነግ መዳከም ተስፋ ያስቆረጣቸው በርካታ ወጣቶች፣ ክልላዊ ጥያቄያቸው በኦህዴድ በኩል መልስ እንዲያገኝ ለመሞከር ድርጅቱን የተቀላቀሉ ስለመሆኑ ተደጋግሞ በፖለቲካ ተንታኞች መነገሩ ይታወቃል፡፡ እነዚህ ልባቸው ከኦህዴድ ይልቅ ለኦነግ የቀረበ አባላት በአሁኑ ወቅት አብዛኞቹ በትምህርታቸው ገፍተው፣ በድርጅቱ መካከለኛ የሥልጣን እርከን ላይ የመገኘታቸው አጋጣሚ፣ ‹ከኦሮምኛ ተናጋሪውም ሆነ ከኦህዴድ እውቅና ውጪ የተዘጋጀ ኢ-ሕገ መንግስት› ሲሉ የኮነኑትን ዕቅድ በመቃወም ተማሪውን ከጀርባ የሚያነሳሱበት ዕድል መኖሩን ሌላው ዓብይ መላምት አድርገን ልንወስደው እንችላለን፡፡ በርግጥ በዚህ መስመር በርትተው ቢሄዱ፣ ሥርዓቱ ካነበረው ፌዴራሊዝም አኳያ መብት እንጂ ሕገ-ወጥነትም ዘውገኝነትም አለመሆኑ አያከራክርም፡፡ እንዲያውም የአንድ ወቅት ጠርዘኛ የኦሮሞ ብሔርተኞች የተሰበጣጠረ ተቋማዊ አቅማቸውን በዚህ መልኩ ለመፈተሽ ከሞከሩ፤ ለልባቸው ከአባዱላ ይልቅ ሌንጮ ይቀርባልና፣ ለቀጣዩ ምርጫ ኦቦ ሌንጮ ሸገር ከደረሰ የሚሆነውን ለመገመት ከባድ አይመስለኝም፡፡ …እነዚህ ሁለት ትንተናዎችም የሚያስማሙን

ከሆነ፣ ኩነቱ ኦህዴድን ወደሚከፋፈልበት ጠርዝ መግፋቱ አይቀሬ ነው ብለን ልናምን እንችላለን፡፡የሆነው ሆኖ እንደ ኦህዴድ ምንጮቼ፣ መካከለኛ ካድሬዎቹ ከጉዳዩ ጀርባ መኖራቸውን የሚጠቁመው፣ እንዲህ በሰላይና በአንድ ግዙፍ ፓርቲ መዳፍ ስር ባደረች ሀገር ንቅናቄው ያለእንከን ከአምቦ እስከ ሐረር፤ ከወለጋ እስከ ባሌ፤ ከቡራዩ እስከ አዳማ… መስፋፋት የመቻሉ ምስጢር አንዱ ነው፡፡ ሌላው ደግሞ በርካታ የከተማ ሰዎች በተሳተፉበት የአምቦውና የወለጋው ሕዝባዊ ንቅናቄ በላኤ-ሰቡ ‹‹የወገን›› ጦር በወቅቱ ለቅሞ ካሰራቸው ሰላማዊ ዜጎች በቀር፣ እንቅስቃሴውን ማን አስተባበረው? እንዴትና በምን መልኩ? የሚለው ጥያቄ በደፈናው የፈረደባቸው ተቃዋሚ ድርጅቶችን እና የውጭ ኃይሎች ላይ ከመደፍደፍ ያለፈ ምንም የታወቀ ነገር አለመኖሩ ነው፡፡ የኦህዴድ የበታች ካድሬዎችም ይህንን መሰል ሕዝባዊ እምቢተኝነት ተከትሎ እንደተለመደው ከመኖሪያ ቤታቸው የሚታፈሱትን ዜጎች ቁጥር ለመቀነስ የሄዱበት ርቀት በጎ ጅምር ይመስለኛል፡፡ ነገ ከነገ ወዲያ ደግሞ ቢያንስ ኦሮምኛ ተናጋሪ መኮንኖችና ወታደሮች ‹ከአብራኩ በተገኘን ሕብረተሰብ ላይ አንተኩሰም› የሚሉበት ታሪካዊ ቀን ይቃረባል ብዬ ተስፋ አደርጋለሁ፡፡

ከዚህ በግልባጩ አባዱላ ገመዳ ለሶስት ቀናት ያህል የሕዝባዊ ንቅናቄው ማዕከል በሆነችው አምቦ ከተማ ተገኝቶ ከተለያዩ የሕብረተሰብ ክፍሎች እና በአካባቢው ዙሪያ ካሉ 18 ወረዳዎች የተሰባሰቡ የሀገር ሽማግሌዎች ጋር ተወያይቶ ‹መግባባት ላይ ደርሷል› መባሉ በመንግስት ሚዲያ ተነግሯል፡፡ ይህ ግን የልጆች ዕቃ-ዕቃ ጨዋታ መሆኑ ከራሱ ከአባዱላም የተሰወረ አይደለም፡፡ ኢህአዴግ ይህን መሰል ተቃውሞ በገጠመው ቁጥር ‹ተግባብተናል› የሚለው በካድሬ መዋቅር ከሚሰበስባቸው አባላቱና ደጋፊዎቹ ጋር ተወያይቶ እንጂ ከጥያቄ አቅራቢዎቹ ጋር አለመሆኑ የተለመደ ነውና፡፡ እንዲህ አይነቱ ‹‹ውይይት›› ሲጠናቀቅም ‹‹የእገሌ ከተማ ነዋሪዎች ሕገ-ወጥ እንቅስቃሴውን አወገዙ››፣ ‹‹አጥፊዎቹ በአስቸኳይ ለፍርድ እንዲቀርቡ ጠየቁ››፣ ‹‹የፀረ-ሰላም ኃይሎች እጅ አለበት አሉ›› እና መሰል ዜናዎች እስኪቸኩ ድረስ መተላለፋቸው ነባር ስልቱ ነው፡፡ ሰሞኑንም የታዘብነው ይህንኑ ነው፡፡

ስውሩን እጅ ፍለጋ

ከመጀመሪያው መላምታችን በተቃራኒው ሊጠቀስ የሚችለው ተማሪዎቹን ለተቃውሞ ቀስቅሶ ለዘግናኙ ጭፍጨፋ የዳረጋቸው የአገዛዙ ስውር እጅ ሊኖር ይችላል የሚለው ጥርጣሬ ነው፡፡ ይኸውም አብዮታዊው ግንባር ባለፉት ሁለትና ሶስት ዓመታት የግብፁ ሆስኒ ሙባረክ እና የሊቢያው ሞሀመር ጋዳፊን የመሳሰሉ ጉልበታም መሪዎችን ሥልጣን ያሳጣው የአረቡ የፀደይ አብዮት ያነቃቃቸው ኢትዮጵያውያን በምርጫ ፖለቲካው ረገድ ካላቸው ጥቁር ታሪክ አንፃር በተመሳሳይ መንገድ መንግስት እንዲለወጥ ይሞክሩ ይሆናል የሚል ስጋት ላይ ከመውደቁ ጋር ይያያዛል፡፡ ለዚህም ከእነ እስክንድር ነጋ እስከ ሶስቱ ጋዜጠኞችና ‹‹ዞን ዘጠኝ›› ጦማሪዎች ድረስ በአርምሞ የተመለከትነው የጅምላ እስር አይነተኛ ማሳያ ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል፡፡ በዚህ ስሌትም የኢህአዴግ የቀድሞ አመራር ‹‹ጦርነትን እንሰራለን!›› እንዲል፤ ከቀጣዩ ምርጫ አስቀድሞ ታማኝ በሆኑ የኦህዴድ ካድሬዎች አማካይነት ተቃውሞውን ቀስቅሶታል ወደሚል ጠርዝ እንገፋለን፡፡

ይህ አይነቱ ስልት በ97ትም መተግበሩን የሚያሳየን፣ ለብጥብጡ ተጠያቂ የተደረገው የቀድሞው ቅንጅት የሰኔውም ሆነ የጥቅምቱ የአደባባይ ተቃውሞን እንዳልጠራ በማስረጃ አስደግፎ ማቅረቡ ነው፡፡ ከዚህም አኳያ ተማሪዎቹንና የከተማ ነዋሪውን ስሜታዊ እንዲሆኑ ገፋፍቶ፣ ጥቂት የመንግስትና የግል ንብረቶች እንዲወድሙ ካደረገ በኋላ ጭፍጨፋውን አካሄዷል ብለን መገመታችን አይቀሬ ነው፡፡ በሰሞኑ ዘግናኝ እልቂትም የዓለም አቀፍ ሚዲያዎች ሳይቀሩ በአምቦ እና አጎራባቿ ተኪ ብቻ ከአርባ በላይ ንፁሃን በአደባባይ የጥይት እራት መሆናቸውን ዘግበዋል፡፡ በበኩሌ ገዥው ግንባር በእንዲህ ያለ ዲያብሎሳዊ ሥራ በመላ አገሪቱ ፍርሃት በማንበር፣ ውስጣዊ መፈረካከሱን ሸፍኖ ምርጫውን እንደ መለስ ዜናዊ ዘመን ያለጎላ መንገራገጭ በአሸናፊነት ማለፍን አላማው አድርጎ እየሰራ ነው ብዬ አስባለሁ፡፡

ሌላው ቀርቶ በድህረ-ምርጫ 97 በዕድሜ ከገፉ አዛውንት እስከ የአስር ዓመቱ ህፃን ነብዩ ድረስ ለፈፀመው ግድያ ምክንያት ያደረገውን ‹ባንክ ለመዝረፍ መሞከር›፤ ከአስር ዓመት በኋላም በአምቦና ጉደር አካባቢ ከልጆች እናት እስከ አስር ዓመት ህፃን ድረስ ያሉ ንፁሀንን ረሽኖ ሲያበቃ ምክንያቱ ይኸው መሆኑ ግጥምጥሞሽ አይመስለኝም-አንዳች ስውር መልዕክት ለማስተላለፍ አስቦ ያዘጋጀው እንጂ፡፡ በርግጥም ጉዳዩን ለጥጠን ካየነው የ97ቱን ጭፍጨፋ በቀጥተኛ ተሳታፊነት ለመገንዘብ ያልደረሱ (አሁን ዕድሜያቸው 18/19 ዓመት ሊደርስ እንደሚችል ይገመታል) ሰሞኑን በዘጠኙ ዩንቨርስቲዎች ለተቃውሞ የወጡ ወጣቶች እና ከአንድነት እስከ ሰማያዊ ፓርቲ ሰልፎች የተሳተፉ በዚሁ ዕድሜ ክልል የሚገኙ ለውጥ ፈላጊዎች (በብዛት ሥራ-አጥ ወጣቶች) የመኖራቸውን ሀቅ ህወሓት መረዳቱ ሌላ ቀጣይ አስር የሥልጣን ዓመት ዕውን እስኪሆን ድረስ ለመቅጣት መፈለጉ ነው፣ በኦሮምያ የመጀመሪያ ደረጃ ተማሪዎችን ሳይቀር ያለምህረት በጥይት እስከመጨፍጨፍ ያደረሰው ልንል እንችላለን፡፡

ኦሮሞ ብቻውን?

ሰሞነኛው የኢህአዴግ ወታደራዊ ጭፍለቃ እና ተያያዥ ጉዳዮች የኦሮሞ ጥያቄን መልሶ ወደ ጠረጴዛ ለማምጣት ገፊ መራራ ፅዋ ሊሆን ችሏል፡፡ ብዙ የኦሮሞ እናቶችን ደም እንባ ያስለቀሰውን ይህንን አሳዛኝ ክስተት ተከትሎ ድምፃቸውን ካሰሙ የብሄሩ ልሂቃን መካከል ኦቦ ሌንጮ ለታ ያስቀመጣቸው ነጥቦች፣ ወቅቱን ተንተርሰን ልንነጋገርባቸው የሚገቡ እንደሆኑ አምናለሁ፡፡ ‹‹ኦሮሞ ሲጨፈጨፍ ሌላው የሕብረተሰብ ክፍል ዝም ሊል አይገባውም፡፡ ዛሬ ኦሮሞ ላይ የደረሰው ነገ በሌላውም ላይ ይደርሳልና›› የሚለው የመጀመሪያው ጭብጥ ነው፡፡ በህወሓት የብረት ክንድ ስር ያሳለፍናቸው ሃያ ሶስት አመታት፤ ኦሮምኛ ተናጋሪውን ዋነኛው ግፉዕ ቢያደርጉትም፣ ሌሎቻችንም የአገዛዙን ግፍ እንደየድርሻችን ተጋርተናል፡፡ ከኦጋዴን እስከ ትግራይ፣ ከጋምቤላ እስከ አፋር፣ ከደቡብ እስከ አማራ. የሥርዓቱ ምህረት አልባ ክንድ ህልውናውን ያላደቀቀውን የትኛውንም ቋንቋ ተናጋሪ ማግኘት ዘበት ነው፡፡ ይህም ሆኖ የዘመናዊት ኢትዮጵያን ምስረታን ተከትሎ፣ በብዙዎቹ አካባቢዎች የተስተዋለው የየዘውጎቹ የማንነት መለዮ መናድ፣ አንድም በየቋንቋው ተናጋሪ ልሂቃን ስልጣንን ያሰላ ትንታኔ እና የገዢው ስብስብ ተቋማዊ መልክ መስጠት፤ የአንዳችንን መከራ ሌላኛችንን እንዳይሰማን (እንዳያመን) ሳያደርገን አልቀረም፡፡ ያሳለፍናቸው ሩብ ክፍለ-ዘመን ሁለት ቀሪ ዓመታት ግን፣ ህመሞቻችን ልንጋራ፣ ስለጋራ ህልውናችን እንድናሰላስል፣ አልፎም አንዱ ላይ የሚርከፈከፈው የደመ ቀዝቃዞቹ ጥይት የእኛንም ቁስል እንዳመረቀዘ እንድናምን የሚያደርጉ ናቸው ብዬ አስባለሁ፡፡ ለዚህም አሁን ያየነው የኦሮምኛ ቋንቋ ተናጋሪ ስቃይ የሁላችንም መከራና ቁስል ነውና በደምና በዜግነት ስለቆመው ጠንካራው አሀዳዊ ማንነታችን ስንል፤ በሕብረት ድምፃችንን ከፍ አድርገን ልናሰማ፣ አብረናቸውም ልንጮኽ ግድ ይለናል፡፡

ሌላው ሊሰመርበት የሚገባው ጉዳይ፣ ኦሮምኛ ተናጋሪው ብቻውን ይህን ስርዓት ሊጥልም ሆነ የተሻለች ሀገር ሊገነባ እንደማይጠበቅበት ማመን ነው፡፡ ‹‹ስለቀጣይቱ ኢትዮጵያ ሁሉን ያሳተፈ ውይይት እናካሂድ›› የሚለውን የሌንጮን ሰሞነኛ ጥሪ “እህ” ብለን በንቃት ልናደምጠው ይገባል፡፡ እርሱና ጓዶቹ ያመጧቸውን የፖለቲካውን ክስረት የሚያሻግሩ ሀሳቦችን እየገሩ መሄድ፣ ወቅቱን ተንተርሰን በጽሞና ልናስብበት እንደሚገባ አምናለሁ፡፡ የኦሮሞ ጥያቄ ከሌሎቹ ዘውጎች ጩኸት ተለይቶ ለብቻው እልባት ሊያገኝ አይችልም፤ ‹ኦሮሞ ኢትዮጵያን ዴሞክራሲያዊ በማድረጉ ረዥም ጉዞ ላይ ዋነኛው አዋጪ መሆን አለበት› የመሰሉትን አቋሞች ለተሻለች ኢትዮጵያ ልናውለው የምንችለው፣ እንደሰሞኑ ባለ የብቻ የዘውጉ መከራ ፊት ዝምታችንን ሰብረን ስናብር ነው፡፡ ይህ ሂደትም፣ ቅጥ-ያጣውን ወታደራዊ ስርዓት ለማስቆም ከፍተኛ ድርሻ እንደሚኖረው ልንዘነጋ አይገባም፡፡ ቀድሞስ ነገር ታንጎ ለብቻ የሚደነሰው እንዴት ተሆኖ ነው?

Cooperation for Fragmentation: Reflection on Ethiopians Conceptualization of Freedom and Independence

May 13, 2014

by Tsegaye Tegenu, PhD

I understand Ethiopians concept of freedom as to mean not to be restricted by others and not to be dependent on others. Since freedom is attained through community, we cooperate with others for the purpose of keeping our individual right to determine own actions. There is a relation between social co-operation and individual independence and freedom. In our case social cooperation is done for the purpose of ensuring our individual independence and right of doing whatever we love to do. We do not cooperate with those who do not respect our thoughts and actions. It is the individual and not the society which is the source of cooperation. If we want, we can scale up the individual right and independence to family,
community, ethnic and country levels. Injustice can easily be perceived, sensed and feel because we see no difference between us as individuals and the community we love. In scaling up process the essence is still the love for own freedom and independence, which is the mother of all kinds of social cooperation.

This habit of behavior and mindset has implication for economic development. Under the current Ethiopian economic situation and the state of the global economy, freedom means the right to specialization and interdependence. Cooperation is needed for interdependence and not for the promotion of individual independence. My view is that we find ourselves at a time in which the Ethiopian society needs organic cooperation and not the usual mechanical
cooperation grounded on the tradition of preserving individual independence.

I will try to ground my simple observation on empirical evidence which I analyzed in my research works. My first evidence comes from my current observation on the mechanism of economic progress in Ethiopia. Economic activities are chosen and organized in the Ethiopian society along the lines of two types of living organisms: rural households and firms in urban centers. The rural households are based on the land economy, while firms are based on capital/wage employment economy. I use the term living organism as a reference to underline their capability to response, self preserve, reproduce, grow and self-regulate in the process of resource creation and use in the society.

According to the recent 2012/13 agricultural sample survey of CSA (Central Statistical Agency) of Ethiopia, there are over 15 million agricultural households cultivating 17,5 million hectors of land. According to CSA definition “a household is considered an agricultural household when at least one member of the household is engaged in growing crops and/or raising livestock in private or in combination with others.” Be it a one person ousehold or a multi-person household (in fact over 90 percent is a multi person household), the person/s living in the household makes provision for their own living.

In rural Ethiopia households are a self-organizing beings. In my research I defined a household as a group of people who are organized themselves into families to occupy a separate farming and dwelling unit. Rural households are both a consumption and production units. The most important concerns of households is the security of household food supplies and cash needs. I have used different methods to standardize their consumption requirements and to estimate the quantity of resource needs. For example, a household can provide an average of four adult-equivalent labor and needs an average of four hector land to maintain the level of output needed for reproduction (an average of 12,8 quintal per subsistence household per year). The rural households are similar in purposes and live side by side. The question is what happens to their input and output proportional requirements and ratio as the their number increases over time.

As shown in Figure 1 in between 1984 and 2005 the household number increased by an average of 7,8% per year. Annually many new subsistence households are established and in a matter of one generation the number of agricultural households has more than doubled. The multiplication of the subsistence households increases the consumption requirements and land demand of the households and the number of subsistence labor. As their number and resource needs increases over time, the households intensified their co-operation for existence. The cooperation takes different forms including labor exchange, share cropping and land rent. For detailed empirical study you can down load our village report from http://people.su.se/~bmalm/Sodo.pdf.

As the household multiplied economic resources are fragmented and social cooperation is used as a means for peaceful existence of independent and self provisioning households. In cases where social cooperation could not manage the severity of resource scarcity, we observe armed conflicts, internal and international migration.

Experiences of other countries show that as the population growth pressure increases, there should be an increase in division of labor and specialization to introduce technology and increase labor productivity and mass production. What we observe in rural Ethiopia is the reverse: staunch effort to preserve the self provision mechanism and independent existence of the households. The EPDRF government is investing close to 15 billion Birr in this process of fragmentation with hope of changing the tide. What is at the root of all the household, however, is the freedom to be self sufficient (not to be dependent on others and not to be restricted by markets). What the evidence in the last 30 years show is that cooperation, coming from either the village or the state, nurtured the peaceful fragmentation of resources and household multiplications in the country. The household size numbering 15 million did not happen by miracle. Independent minded households received support from villages and governments. Rural household labor does not think what to specialize and how to be interdependent with others (market thinking). They prefer independence against the advantages of market interdependence.

My research experience in studying the habitual behavior of the business people and industrial firms is limited. Last year in Addis Ababa I presented a paper in a seminar and workshop on promoting industrial development in Ethiopia. I discussed about the construction of Special Economic Zones and Clusters and what Ethiopia can learn from Asian and European experiences. In a discussion following my presentation, a person whom claims to have many years of experience in the business sector and who himself is actively working for the promotion of the private sector in Ethiopia dismissed the relevance of cluster idea (geographical concentrations of economic and innovation activities) to Ethiopian conditions.

In my presentation I emphasized internal linkages, whereby cluster gains are furthered by local firm cooperation (joint action), local institutions and local social capital. Contrary to my model, the person underlined the need for industrial firms to work independently without trying to elaborate the advantages of operating in isolation. Since I understand the behavior of suspicion on claims and zero-sum cognition, I did not see any point in challenging his belief. I came to learn that I have to marshal a vast array of empirical evidence to convincingly argue about the advantages clusters in enhancing the individual capacities of small firms to access markets, acquire skills, knowledge, credit and information. I took it for granted that business people know from experience the advantages of connections between firms and institutions.

Political cases on the behavior of working independently or cooperating to work independently can be traced back to the Era of Princes (Zemene mesafint). By the beginning of the 19th century territorial aristocrats were dominant both in northern and southern Ethiopia. Kings were puppet in the hands of the territorial princes. For instance, King Tekle
Giorgis was dethroned six times in eleven years (1779-84, 1794-95, 1795-96, 1797-99, 1800). The territorial princes, though they were powerful, did not assume the title of King of Kings for practical reasons. Since regions were geographically very much interdependent, any expansion or contraction of a territorial power was at the expense of the neighboring power. Kings had to intervene to restrain and check conflicts among territorial powers. Kings had the ideological, traditional and legal grounds to intervene and restrain the territorial power. The Era of princes was the best political case of cooperation for fragmentation.

Emperor Tewedros, Yohannes and Menelik tried to standardized the system and created institutional interdependence and specialization. Their efforts of modernizing the political and military institution is currently interpreted as regional domination and ethnic subjugation. What is the point of “discovering the ethnic past” at a time when economic processes both at nation and globally level requires specialization and integration to promote technology and create mass production and employment.

The source lies in our habitual behavior to be independent and self reliance against all odds. What has happened to the multiplication of the rural households can happen to other instances. In fact those who advocate Ethiopian unity are also splintered into different political parties and they create forum or alliance (cooperation) to nurture their respective
organizational independence. Why? I do not mean that they should merge out of love; but I do not see the parties configuring what to specialize and how to be interdependent program wise.

Common to all Ethiopians including myself is the core habit of appreciating individual independence, no matter the level at which we project the idea. I am wondering why our mind remains static or fixed to this habit of “independence” no matter the costs while socioeconomic dynamic shifts overtime requiring new approaches and solutions? Global economy and consequences of population growth in Ethiopia require organic cooperation rather than mechanical cooperation used to nurture territorial/individual independence during the era of princes. In a country where I live (Sweden) administrative and economic actors are working hard to interconnect regions functionally thus making geographical division and administrative boundaries antiquated. Political parties are working on the idea and basis of “class struggle” to create unity among the people and create interdependence between party programs. What is the basis of our concept of freedom and independence? Is this concept fixed or relative changing with time? My view is that in a globalized world functioning on value chains and at a time of massive resource scarcity facing the Ethiopian people, freedom should lead to cooperation, specialization and interdependence.

I have not informally or formally discussed this idea with anyone and I apologize in advance for simplifying such sensitive issue.

For comments I can be reached at: tsegaye.tegenu@epmc.se